Het nieuwe seizoen 2016-2017 van de middagen van het recht, georganiseerd door het directoraat-generaal Wetgeving en Fundamentele rechten en Vrijheden, is op vrijdag 7 oktober gestart met als thema de Brexit: hoe het Europese project heruitvinden?

De sprekers hebben hun kruisende bespiegelingen over de gevolgen van de Brexit en de perspectieven voor de Europese Unie op briljante wijze uiteengezet. 

Anne Weyembergh, voorzitter van het Institut d’études européennes, heeft een vrij somber beeld geschetst van de gevolgen van de Brexit voor het strafrecht. De samenwerkingsverbanden, de mate van samenwerking en het soort akkoorden die met het Verenigd Koninkrijk worden afgesloten bij de bestaande instrumenten voor gerechtelijke en politionele samenwerking met het VK, zullen een beslissende rol spelen. Zij benadrukt het verhoogde risico op fragmentatie en een verminderde zichtbaarheid van de EU wanneer de terroristische dreiging dringende gemeenschappelijke acties vereist. Er wordt ook gewezen op het risico dat alles opnieuw intergouvernementeel moet worden geregeld, wat zal resulteren in een gebrek aan transparantie, het uitblijven van controle door het Hof van Justitie van de EU en een desintegratie van de EU. 

Ook Patrick Wautelet, docent internationaal privaatrecht aan de faculteit Rechtsgeleerdheid van de universiteit van Luik erkent de moeilijkheden die de Brexit op burgerrechtelijk vlak teweegbrengt, maar relativeert de impact ervan: “Het schip gaat een woelige periode tegemoet en zal door elkaar worden geschud, maar zal daarom niet zinken”.  Hij wijst op de onmiddellijke gevolgen voor de burger, hoofdzakelijk op het gebied van de bevoegdheidsregels en het verkeer van de vonnissen, maar ook in de rechtspraktijk (overeenkomst, echtscheiding, onvermogen). Hij bevestigt echter dat de verworvenheden van de Europees rechtsruimte thans worden geconsolideerd (herschikking van de Brussel IIbis-verordening). 

Tot slot betreuren de twee sprekers dat met het Verenigd Koninkrijk heel wat deskundigheid en praktijkervaring op het stuk van Europees strafrecht en burgerlijk recht verdwijnt. Het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie zal aanleiding geven tot tal van complexe kwesties en laat ons achter in een typisch Londense, dikke mist.