De gevangenis van Antwerpen werd in 1855 in gebruik genomen en werd ondertussen grondig gerenoveerd. De inrichting doet grotendeels dienst als een arresthuis en beschikt over een vrouwenafdeling en een psychiatrische afdeling.

Geschiedenis

De gevangenis van Antwerpen werd gebouwd tussen 1854 en 1859 volgens de inzichten van Edouard Ducpétiaux, toenmalig inspecteur-generaal van het gevangeniswezen. Het resultaat was een cellulaire gevangenis op basis van het panticon-model, een stervorming gebouw met een centrale kern en daarop aansluitend drie vleugels, waarvan twee met cellen op drie niveaus en één met cellen op vier niveaus.

Regime

In de gevangenis van Antwerpen heerst een gesloten regime. Het is een arresthuis voor mannen en vrouwen en heeft ook een psychiatrische afdeling waar geïnterneerden verblijven vooraleer zij voor de Commissie ter Bescherming van de Maatschappij verschijnen. Een kleinere groep illegale vreemdelingen en veroordeelden wachten op een overbrenging naar een inrichting voor strafuitvoering.

Infrastructuur

De gevangenis van Antwerpen biedt plaats aan 439 gedetineerden. Daarvan zijn 48 plaatsen voorbehouden voor vrouwelijke gedetineerden. Op de psychiatrische afdeling kunnen 51 personen verblijven. De afdeling beperkte detentie kan 26 gedetineerden herbergen.

Twee derde van de capaciteit bestaat uit eenpersoonscellen maar door de overbevolking zitten er meestal twee personen per cel. Daarnaast zijn nog cellen beschikbaar voor twee, drie en vier personen waar ook door de overbevolking vaak meer personen verblijven.

In de tweede helft van de jaren 70 werden de verschillende vleugels van de gevangenis grondig gerenoveerd. In 1978 waren vleugel C en de overdekte wandeling aan de beurt. In de jaren 80 werd binnen de muren een nieuwbouw gerealiseerd voor de afdeling halve vrijheid en werd vleugel B onder handen genomen. Het centrum van de gevangenis werd afgebroken en heropgebouwd in vier niveaus. In 1995 volgden vleugel A en de keuken en in 2000 kwamen de psychiatrische afdeling en de afdeling voor vrouwelijke gedetineerden aan de beurt. De voorbije twee jaar werden wandeling A en B volledig gemoderniseerd. In 2010 werd het administratief complex gehuisvest in een voormalige ambtswoning.

Werkplaatsen

Zo’n 120 gedetineerden in de gevangenis van Antwerpen kunnen werken binnen de huishoudelijke diensten in de keuken, de kleedkamer en wasserij, de bibliotheek en de kantine. In het werkhuis van de gevangenis kunnen gedetineerden kleine, eenvoudige werken uitvoeren voor externe aannemers. Zij kunnen etiketten kleven, brieven in enveloppen steken, reclamefolders plooien, enz. In dit werkhuis kunnen maximum 40 gedetineerden werk verrichten. Zij worden betaald per afgewerkt stuk.